کد مطلب:35805 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اعتقادات

غلّو يعني چه و «غالي» به چه كسي گفته ميشود؟

«غلو» در لغت تجاوز از حد است، قرآن در خطاب به اهل كتاب ميفرمايد: «يا أَهْلَ الكِتابِ لا تَغْلُوا في دِينِكُمْ وَ لا تَقُلُوا عَلي اللهِ إِلا الحَقّ» نساء/171 [اي اهل كتاب (مقصود مسيحيان است) در دين خود از حد تجاوز نكنيد و درباره خدا جز سخن حق نگوييد]. آنان را از اين جهت از غلو نهي ميكند كه در حق حضرت مسيح از مرز حق تجاوز كرده و او را خدا يا فرزند خدا دانستهاند.
پس از درگذشت پيامبر گرامي (ص) گروههايي درباره آن حضرت و پيشوايان معصوم، از مرز حق تجاوز كرده و مقاماتي را براي آنان قائل شدند كه از آن خداست. از اين جهت آنان «غالي» يا «غاليان» ناميده شدند كه از مرز حق تجاوز كردند.
شيخ مفيد ميگويد: غاليان گروههايي هستند كه به اسلام تظاهر نموده ولي براي اميرمؤمنان و پيشوايان از فرزندان او، الوهيت و نبوت ثابت نمودهاند، و آنان را با صفاتي معرفي كردهاند كه از مرز حقيقت فراتر است. (تصحيح الاعتقاد/109) علامه مجلسي ميگويد: «غلو» درباره پيامبر و پيشوايان اين است كه آنها را خدا بناميم يا در عبادت و پرستش شريك خدا بينگاريم، و يا آفرينش و روزي را از آن آنها بدانيم، و يا معتقد شويم خدا در آنها حلول كرده است و يا بگوييم آنان بدون الهام از جانب خدا از غيب آگاهند، و يا امامان را پيامبر بينديشيم، يا تصور كنيم كه شناخت و معرفت آنان ما را از هر نوع عبادت خدا بينياز ميسازد و تكليف را از ما برميدارد». (بحارالانوار:25/364)
اميرمؤمنان و فرزندان پاك او (ع) پيوسته از غاليان دوري جسته و بر آنها لعنت فرستادهاند، ما در اين جا به نقل يك حديث بسنده ميكنيم، امام صادق (ع) به پيروانش چنين دستور ميدهد: «إحذَروا علي شبابِكُمُ الغلاه لا يُفْسِدُوهُمْ فإن الغلاه شرُّ خَلقِ الله، يُصغِّرون عظمَه الله و يدعونَ الربوبيه لعباد الله» (مدرك قبل/265): [بر جوانان خود از غالين بترسيد، مبادا باورهاي ديني آنها را فاسد سازند، حقا كه غاليان بدترين مردمند، كوشش ميكنند از عظمت خدا بكاهند و براي بندگان خدا ربوبيت و كردگاري ثابت كنند.]
از اين جهت تظاهر آنها به اسلام بيارزش ميباشد، و بزرگان اسلام آنها را كافر ميدانند، يادآور ميشويم كه در عين اينكه بايد از غلو پرهيز نمود ولي نبايد هر نوع عقيده و انديشه درباره پيامبران و اولياء الهي را غلو انديشيد. و بايد، مانند همه جا، حزم و احتياط را از دست نداد، و با سنجش درست، عقايد را سنجيد.

---

: آية الله جعفر سبحاني
منشور عقايد اماميه